Podstawy konstrukcji ścian szkieletowych – przewodnik od projektu do realizacji

Ogólnie rzecz ujmując, budownictwo drewniane, to nie tylko budynki o szkielecie drewnianym, ale także budynki z drewna o innej konstrukcji, różniące się między sobą budową przegród (ściany zewnętrzne, wewnętrzne konstrukcyjne i działowe, stropy, dachy, itp.), stopniem prefabrykacji, zastosowanymi materiałami (np. szkielet budynku może być drewniany jaki i stalowy). Drewnianym domem jest także dom z bali.

Podczas projektowania i budowania domu szkieletowego drewnianego należy zastosować się do wymagań dotyczących bezpieczeństwa konstrukcji i urządzeń z nim związanych, które szczegółowo opisane są w Warunkach Technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, w Prawie Budowlanym oraz normach – Eurokodach. W budownictwie szkieletowy stosuje się także zasady nazywane dobrymi praktykami, które poza spełnieniem wymagań nośności, zapewniają także łatwość wykonania i ekonomię zużycia materiałów budowlanych. Ogólne zasady konstruowania ścian szkieletowych opierają się w dużej mierze na latach doświadczeń projektantów i wykonawców. Nie zawsze są to spisane reguły, częściej jest to wiedza zdobywana od bardziej doświadczonych projektantów lub wykonawców.

Prefabrykacja

Prefabrykacja nie odłącznie wiąże się z konstrukcjami szkieletowymi. Stopni prefabrykacji ścian szkieletowych, jak również stropów, dachów jest prawdopodobnie tyle, ile jest firm prefabrykujących i budujących domy drewniane, ponieważ tylko od możliwości produkcyjnych oraz stopnia zaawansowania linii produkcyjnej w zakładzie prefabrykacji zależy jej poziom. Dlatego możemy wyróżnić kilka stopni prefabrykacji:

• brak prefabrykacji: materiały są dostarczane na budowę luzem i cały proces budowlany odbywa się w miejscu budowania domu, na placu budowy (docinanie, zbijanie, montaż elementów budynku, montaż poszycia, itd.)
• prefabrykacja panelowa otwarta: w zakładzie prefabrykacji przygotowuje się tylko konstrukcję poszczególnych ścian (szkielet) wraz z jednostronną płytą poszycia. Takie elementy są dostarczane na budowę, gdzie się je montuje i w dalszej kolejności wykonuje się pozostałe prace budowlane.
• prefabrykacja panelowa zamknięta: ściany prefabrykuje się w najwyższym możliwym stopniu, na jaki pozwala nam linia technologiczna. W ścianach montuje się izolacje cieplne, instalacje elektryczne, wodne, kanalizacyjne, wszelkie warstwy wykończeniowe, stolarkę okienną i drzwiową, itp. Na budowie pozostaje nam tylko zestawić i złączyć wszystkie przegrody budynku w całość.
• prefabrykacja modułowa: w zakładzie prefabrykacji wykonuje się gotowe pomieszczenia, składające się z dwóch stropów i ścian. Moduł w formie prostopadłościanu (najczęściej jest to jedno pomieszczenie w budynku, np. pokój) dostarczany jest na budowę i łączony z innymi modułami tworząc budynek. Prefabrykacja modułowa pozwala na wykończenie pomieszczeń „pod klucz” lub nawet transport wraz z wyposażeniem, np. meblami w zabudowie.
  Wszystkie te rozwiązania mają plusy i minusy. Wysoki stopień prefabrykacji pozwala na szybki montaż i realizację obiektu, oddanie go do użytkowania, brak ekspozycji na warunki atmosferyczne oraz wysoką precyzję wykonania. Wadami takiego rozwiązania są duże nakłady na specjalistyczny sprzęt, infrastrukturę zakładu, konieczność wykonania szczegółowej dokumentacji warsztatowej, ograniczony dostęp do warstw przegrody, itp., należy np. już na etapie projektowym przewidzieć układ wszystkich instalacji w budynku, rozmieszczenie mebli, sprzętu i armatury sanitarnej, itp.

Konstrukcja platformowa lub balonowa

Platformowy układ konstrukcyjny

Platformowy układ konstrukcyjny jest najczęściej stosowany i jest to naturalny i logiczny sposób wznoszenia budynku składającego się z kilku kondygnacji. W przypadku konstrukcji szkieletowej polega to na wznoszeniu ścian pierwszej kondygnacji, następnie układa się na ścianach konstrukcję stropu, również w panelach i dalej naprzemiennie ściany, strop, ściany, itd., w zależności od ilości przewidzianych kondygnacji. W tej metodzie prefabrykacji i budowania budynku charakterystycznym jest to, że belki stropowe przerywają ciągłość słupków ścian, w konsekwencji tego, słupki poszczególnych pięter mają wysokość danej kondygnacji a strop jest „platformą” roboczą do dalszego etapu montażu budynku.
Układ platformowy pozwala na łatwą prefabrykację i transport prefabrykatów poszczególnych kondygnacji. Taki sposób budowy jest łatwiejszy i bezpieczniejszy.
Jednym z ograniczeń konstrukcji platformowej jest to, że nie usztywniona innymi ścianami poprzecznymi nie jest w stanie przenieść znaczących sił poziomych od więźby dachowej. Wynika to z nieciągłości słupków i pojawiających się przegubów na styku ścian ze stropem.

Balonowy układ konstrukcyjny

Balonowy układ konstrukcyjny budynku jest przeciwieństwem metody platformowej. W tym schemacie konstrukcyjnym słupki są ciągłe od podwaliny pierwszej kondygnacji do oczepu najwyższego piętra, uwzględniając oczywiście możliwości technologiczne i produkcyjne, np. ograniczenia technologiczne w wyprodukowaniu elementów drewnianych i ich transportu. Belki stropowe nie przecinają ciągłości słupków, ale są z nimi odpowiednio połączone.
Trudności z prefabrykacją układów balonowych sprawiają, że w praktyce, przy stosowaniu wysokiego stopnia prefabrykacji, są one bardzo rzadko stosowane. Układ balonowy w praktyce ma tylko jedną znaczącą przewagę nad układem platformowym, pozwala on mianowicie na przekazanie pewnych sił poziomych, wynikających z rozporu konstrukcji dachu, na strop i dalej na fundament.

Oprócz podziału budynków szkieletowych ze względu na konstrukcję, jak to zostało opisane wyżej, można się jeszcze spotkać z innymi określeniami dotyczącymi budynków w szkielecie drewnianym:

• system kanadyjski
• system amerykański
• system skandynawski
• system szwedzki
• system niemiecki
  

Wszystkie te systemy posiadają jedną, wspólną cechę – są to konstrukcje szkieletowe drewniane. Jednak w każdym z tych systemów konstrukcja szkieletu oraz układ warstw ściany zewnętrznej (również pozostałych przegród budynku) wykonywane są w inny sposób.

System kanadyjski i amerykański

System kanadyjski i amerykański to w zasadzie jeden i ten sam system wywodzący się z Ameryki Północnej. Jedyna różnica polega na tym, że system kanadyjski wymiarowany jest w jednostkach metrycznych (centymetrach) natomiast system amerykański w jednostkach imperialnych (calach). W tym systemie konstrukcja ścian, stropów i dachów oparta jest na elementach grubości 38 mm (1 ½ cala), najczęściej na konstrukcję ścian zewnętrznych stosuje się elementy z drewna litego o szerokości 140 mm. Ściana wypełniona jest materiałem izolacyjnym, najczęściej wełną szklaną. Usztywnienie konstrukcji stanowi drewnopochodna płyta mocowana po zewnętrznej stronie ściany zewnętrznej. Elewacje stanowi okładzina drewniana, ceglana, tynk na podkładzie ze styropianu lub popularny siding winylowy. Na pokrycie dachu stosuje się najczęściej dachówkę bitumiczną (gont papowy), rzadziej dachówkę.

Technologia skandynawska budowy domów

System skandynawski (zwany również szwedzkim), to system, w którym konstrukcję ściany stanowią słupki nośne o grubości 45 mm, o złożonej konstrukcji, zwykle szerokości większej niż 230 mm. Ściany wypełnione są warstwą wełny mineralnej lub izolacją na bazie celulozy. System charakteryzuje się ograniczoną ilością słupków w ścianie zewnętrznej, stąd np. nadproża nad poszczególnymi otworami zastępuje się deską pełniącą funkcje nadproży, którą mocuje się pod oczepem na całym obwodzie budynku. Konstrukcję usztywnia się za pomocą płyt gipsowo-kartonowych mocowanych od strony pomieszczeń (od wewnątrz). Na zewnątrz budynku jako usztywnienie stosuje się jedynie płytę pilśniową bitumizowaną, która pełni funkcję dodatkowej warstwy ocieplenia i zabezpieczenie przed wilgocią zewnętrzną w postaci folii wiatroizoalcyjnej. Elewacja domu skandynawskiego w większości wykonana jest jako pionowo mocowana oblicówka drewniana (deski). Na pokrycie dachu powszechnie stosuje się materiały tradycyjne: dachówki cementowe, ceramiczne lub blachodachówki. Domy w tym systemie najczęściej wykonywane są jako prefabrykowane, w różnym stopniu zaawansowania prefabrykacji, rzadziej na miejscu na budowie.

System niemiecki (ciężki szkielet niemiecki)

System niemiecki jest konstrukcją cięższą stosunku do systemów kanadyjskiego czy też skandynawskiego. W systemie niemieckim konstrukcja ściany, stropów i dachów oparta jest na elementach grubości 60 mm. Na konstrukcję ściany stosuje się elementy z drewna litego szerokości 160 mm, ściana wypełniona jest materiałem izolacyjnym. Usztywnienie ściany stanowi drewnopochodna płyta o zwiększonej odporności na wilgoć montowana obustronnie lub płyty gipsowo-włóknowe. Elewację stanowi głównie tynk na styropianie, wełnie mineralnej, rzadziej okładzina drewniana. Jako pokrycie dachu stosuje się głównie dachówki ceramiczne lub betonowe.
Domy w systemie niemieckim stawia się z prefabrykowanych elementów, o wysokim stopniu zaawansowania prefabrykacji, przygotowanych w fabrykach domów.

Zalety i wady ścian szkieletowych

Zalety ścian szkieletowych:

• krótki czas budowy: czas budowy domu drewnianego jest znacznie krótszy niż murowanego, dom drewniany szkieletowy to technologia sucha niewymagająca jego sezonowania, dzięki prefabrykacji w hali oraz szybkiemu montażowi, może powstać nawet w 3 miesiące, w przypadku budowy domu drewnianego nie ma potrzeby stosowania przerw technologicznych (oprócz przerwy na dojrzewanie płyty fundamentowej, ale i ten okres można skrócić, ponieważ wykonanie fundamentów może odbywać się niezależnie i jednocześnie z prefabrykacją budynku w hali produkcyjnej), krótki czas budowy obniża koszty budowy oraz pozwala krócej angażować się Inwestorowi w proces budowy
• większa powierzchnia użytkowa: mniejsza grubość ścian zewnętrznych, przy jednoczesnym zachowaniu dobrego współczynnika przenikania ciepłą, sprawia, że domy w technologii szkieletu drewnianego są z reguły nieco większe od domu murowanego, o takich samych gabarytach zewnętrznych, zwykle jest to ok. 10-11 m2 na każde 100 m2 powierzchni całkowitej
• dobra izolacja cieplna: dzięki konstrukcji drewnianej i dobrej izolacji cieplnej, dom wykonany w technologii szkieletu drewnianego jest domem energooszczędnym i ciepłym, dzięki takiemu rozwiązaniu, latem do jego wnętrza nie przeniknie gorące powietrze, natomiast zimą kumuluje on ciepło wewnątrz pomieszczeń, w takim domu nie „ogrzewamy” ścian zewnętrznych, tylko powietrze wewnątrz domu, dzięki czemu możemy zaoszczędzić na kosztach ogrzewania
• zdrowy mikroklimat: drewno, jako materiał naturalny ma zdolność do samoregulacji wilgotności, dzięki czemu w takim domu tworzy się specyficzny mikroklimat, którego nie uzyskamy w domu murowanym
• możliwość prowadzenia budowy przez cały rok: poza pracami ziemnymi i fundamentowymi, domy w technologii szkieletu drewnianego można budować praktycznie przez cały rok, nawet przy minusowych temperaturach
• możliwość łatwej rozbudowy: drewniany szkielet pozwala na szybkie przebudowanie lub rozbudowanie domu, na sprawne odnowienie w przypadku np. jakieś awarii, łatwiej, bez niszczenia ścian można wymienić, rozbudować lub naprawić wewnętrzne instalacje

Wady ścian szkieletowych:

• niewielka bezwładność cieplna: dom drewniany po uruchomieniu ogrzewania bardzo szybko się nagrzewa, jednak po jego wyłączeniu niestety również szybko się wychładza
• trudności w znalezieniu dobrego wykonawcy: mimo tego, że domy w technologii drewnianej zdobywają coraz większy udział w rynku budownictwa mieszkaniowego i użyteczności publicznej oraz stają coraz bardziej popularne, nadal trudno znaleźć dobre firmy z doświadczeniem oraz fachowców, znających tą technologię, technologia ta wymaga dużej dokładności, a źle wykonane prace mogą skutkować problemami w przyszłości oraz znacznie zmniejszyć komfort mieszkania w domu drewnianym
• technologia wciąż mało znana: mimo wielu zalet, w Polsce domy drewniane w technologii szkieletowej nadal są mało rozpowszechnione, związane jest to z tym, że w Polsce nadal pokutuje przekonanie, że dom murowany jest trwalszy i solidniejszy od domu drewnianego
• ograniczenia konstrukcyjne: jeszcze jakiś czas temu było dużo ograniczeń dla budownictwa drewnianego, np. niezbyt duża rozpiętość stropów, zaledwie do ok. 5,0 m, ograniczona wysokość pomieszczeń, ze względu na osiadanie i niską wytrzymałość drewna na ściskanie w poprzek włókien, jednak szybki rozwój tej technologii, badania i wprowadzanie do tego budownictwa nowych i nowoczesnych materiałów, np. drewna litego klejonego, drewna CLT, LVL pozwala na znaczną eliminację tych ograniczeń 
• mniejszy wybór projektów: w większości dostępnych katalogach gotowych projektów domów mieszkalnych, zdecydowana większość to projekty przygotowane dla domów murowanych, pod względem architektonicznym i funkcjonalnym są one bardzo różnorodne , dzięki czemu potencjalny inwestor zawsze znajdzie projekt domu spełniający jego oczekiwania. Inaczej jest w przypadku domów szkieletowych, trudno znaleźć architekta i projektanta konstrukcji, znających dobrze tą technologię oraz umiejących prawidłowo i bezpiecznie zaprojektować dom w technologii szkieletowej drewnianej lub zaadaptować gotowy projekt do tej technologii szkieletowej drewnianej.

Materiały i narzędzia potrzebne przy budowie ścian szkieletowych

Podstawowe materiały:

• drewno konstrukcyjne kl. C24 lite, lite klejone (klejone łączone na mikrowczepy lub klejone warstwowo), drewno klejone krzyżowo CLT, fornir klejony warstwowo LVL, belki dwuteowe drewniane, belki Posi-Joist
• płyty konstrukcyjne usztywniające konstrukcję przegród, np. gipsowo-włóknowe, cementowo-drzazgowe, płyty drewnopochodne
• materiały izolacji cieplnej i akustycznej, np. wełna mineralna (skalna), styropian, wełna drzewna
• materiały izolacyjne powłokowe: folia opóźniacz pary wodnej (tzw. folia paroizolacyjna), membrany dachowe (folia wiatroszczelna), folie EPDM
• płyty wykończeniowe wewnętrzne, np. gipsowo-kartonowe, gipsowo-włóknowe
• materiały elewacyjne, różnego rodzaju tynki cienkowarstwowe, elewacje drewniane, z materiałów kompozytowych
• łączniki mechaniczne stalowe, np. gwoździe, wkręty, śruby, okucia stalowe (np. kątowniki, blachy perforowane, specjalistyczne złącza przeznaczone do budownictwa szkieletowego drewnianego, itp.)

Podstawowe narzędzia ręczne:

• pilarki
• wkrętarki
• wiertarki
• gwoździarki
• narzędzia pomiarowe (metrówki, miary zwijane, poziomnice, niwelatory, itp.)

Wybór drewna do ścian szkieletowych

Decydując się na budowę domu w konstrukcji drewnianej, nie ważne czy będzie to dom w technologii szkieletu drewnianego, dom z bali drewnianych czy też dom z drewna przetworzonego np. CLT, bardzo istotnym czynnikiem jest odpowiedni wybór materiału podstawowego w tego typu budownictwie, jakim jest drewno. Wybudowany z odpowiedniej jakości drewna dom szkieletowy będzie służyć swoim mieszkańcom przez wiele lat.
Drewno używane do budowy domu szkieletowego drewnianego, konstrukcji dachów, stropów i ścian powinno spełniać kilka podstawowych warunków:

• klasa C24 – najczęściej stosuje się drewno lite sosnowe lub świerkowe, drewno takie powinno posiadać minimum klasę wytrzymałości na zginanie 24 N/mm2
• CE – certyfikowane drewno do budowy domów szkieletowych musi posiadać znak CE, bez względu na to, czy jest przeznaczone na budowę ściany, budowę więźby czy stropów. Jest to wymóg konieczny
• suszone – drewno konstrukcyjne powinno być suszone do wilgotności 18% (+/-2%), suszenie komorowe drewna, w odpowiedniej temperaturze zwiększa jego wytrzymałość oraz bezpieczeństwo samej konstrukcji domu drewnianego, chroni je również przed korozją biologiczną, zabijając w procesie suszenia wszelkiego rodzaju pleśnie, grzyby, larwy owadów, podczas procesu suszenia eliminuje się także wewnętrzne naprężenia, co zapobiega odkształceniu się elementów drewnianych na dalszym etapie użytkowania domu
• strugane – czterostronne struganie drewna z jednoczesnym wzdłużnym fazowaniem krawędzi (fazowanie likwiduje ostre krawędzie drewna) pozwala uzyskać belki o gładkich powierzchniach oraz precyzyjnych i powtarzalnych wymiarach, dodatkowo czterostronne struganie znacznie spowalnia ewentualne rozprzestrzenianie się ognia po konstrukcji domu (po takiej powierzchni płomienie ognia początkowo ślizgają się, co opóźnia i utrudnia zapłon drewna)
• lite lub klejone – standardowo i najczęściej do budowy domów szkieletowych drewnianych używa się drewna litego w klasie C24, często w konstrukcjach domów stosowane jest także drewno lite klejone typu KVH i BSH (odpowiednio drewno konstrukcyjne łączone na mikrowczepy lub klejone warstwowo)

Przykładowe ściany szkieletowe i krótki opis

Ściana zewnętrzna (układ warstw od zewnątrz do wewnątrz budynku)

• tynk zewnętrzny cienkowarstwowy
• styropian 120 mm z podkładem zbrojonym pod tynk zewnętrzny
• płyta gipsowo-włóknowa Fermacell 12,5 mm
• konstrukcja z drewna kl.C24 o przekroju 60×160 mm
• wełna mineralna w konstrukcji ściany
• opóźniacz pary wodnej (paroizolacja)
• płyta gipsowo-włóknowa Fermacell 12,5 mm

Ściana wewnętrzna działowa

• płyta gipsowo-włóknowa Fermacell 12,5 mm
• konstrukcja z drewna kl.C24 o przekroju 60×95 mm
• wełna mineralna w konstrukcji ściany
• płyta gipsowo-włóknowa Fermacell 12,5 mm

Ściana wewnętrzna konstrukcyjna

• płyta gipsowo-włóknowa Fermacell 12,5 mm
• konstrukcja z drewna kl.C24 o przekroju 60×160 mm
• wełna mineralna w konstrukcji ściany
• płyta gipsowo-włóknowa Fermacell 12,5 mm

Najczęstsze błędy i jak ich unikać

Najczęściej popełniane błędy w projektach budowlanych.
Do wyboru mamy dwie możliwości pozyskania projektu budowlanego, zakup projektu typowego lub zlecenie opracowania projektu indywidualnego. Projekty typowe są prezentowane w Internecie na stronach poszczególnych pracowni.
Jeśli projekty typowe nie spełniają wymogów Inwestora, można oczywiście zamówić projekt do opracowania indywidualnego pod nasze potrzeby w pracowni architektonicznej. Ważne, żeby pracownia miała doświadczenie w projektowaniu domów o drewnianej konstrukcji szkieletowej lub domów z bali. Wielu projektantów, widząc rozwijający się rynek budownictwa drewnianego podejmuje się opracowania projektu w tej technologii, nie mając w tym temacie jakiejkolwiek wiedzy lub ubogą wiedzę. Stąd w projektach można spotkać liczne błędy. Do najczęściej spotykanych możemy zaliczyć:

• niewłaściwy, przypadkowy osiowy rozstaw słupków, np. 50 cm. Osiowy rozstaw słupków uzależniony jest od szerokości zastosowanej na poszycie płyt drewnopochodnych, gipsowo-kartonowych, gipsowo-włóknowych, cementowo-wiórowych, itp. Przy szerokości płyty 1200 mm (np. płyty gipsowo-włóknowe), osiowy rozstaw słupków powinien wynosić 400 lub 600 mm, natomiast przy szerokości 1250 mm (np. płyty OSB3, MFP), osiowy rozstaw słupków powinien wynosić 625 mm.
• zbyt duże przekroje elementów konstrukcji, elementy konstrukcji domu szkieletowego drewnianego powinny być dobrane na podstawie obliczeń statycznych, stosowanie w konstrukcji elementów bez obliczeń, skutkuje tym, że są one albo za grube albo za cienkie – grubsze elementy konstrukcji obniżają izolacyjność przegrody zewnętrznej. Elementy konstrukcji, w tym słupki, podciągi, nadproża, itp. elementy, mimo tego, że drewno jest słabym przewodnikiem ciepła, stanowią mostki cieplne i w ten sposób obniżają izolacyjność cieplną przegrody.
• nadproża okienne i drzwi projektowane z litego drewna, podobnie jak wyżej, powodują powstawanie mostków cieplnych, obniżając izolacyjność cieplną ściany zewnętrznej. Preferuje się wykonywanie nadproży z dwóch elementów, przedzielonych izolacją cieplną, która obniży oddziaływanie mostków cieplnych, jednak nadal należy pamiętać o doborze drewna na te elementy na podstawie rzetelnych obliczeń statycznych i przy zachowaniu bezpieczeństwa konstrukcji.
• wymagana impregnacja drewna, często w projektach można znaleźć zapis, „drewno zabezpieczyć przed korozją biologiczną i rozprzestrzenianiem ognia”, wymieniający jeszcze konkretny środek chemiczny impregnujący. Tymczasem drewno na konstrukcję domu powinno zawsze być suszone komorowo, czterostronnie strugane, z zaokrąglonymi lub sfazowanymi krawędziami wzdłużnymi. Tak przygotowane drewno już samo w sobie jest uodpornione na działanie owadów czy nawet ognia. W związku z tym, takie drewno, nie narażone na bezpośrednie działanie warunków atmosferycznych nie wymaga impregnacji chemicznej. Ponadto budując domy z drewna budujemy domy ekologiczne, starając się do minimum ograniczyć wprowadzenie chemii do budynku.
• zawyżona klasa drewna, w wielu projektach można znaleźć zapisy, że na konstrukcję należy stosować drewno klasy C27 czy nawet C30. Projektanci nie zdają sobie sprawy, że na rynku materiałów budowlanych w zasadzie nie ma możliwości znalezienia drewna klasy C27 lub C30. Takie drewno wymaga sortowania mechanicznego, co w naszym kraju jest mało stosowane. Najczęściej drewno sortowane jest metodą wizualną, w tej metodzie brakarz klasyfikuje wizualnie drewno do trzech klas sortowniczych, KW (wyższa), KS (średnia) i KG (gorsza). Klasie KS przypisana jest klasa wytrzymałościowa C24, którą można stosować na konstrukcje domów drewnianych.
• brak określenia rodzaju płyty OSB, wielu projektantów określając materiał poszyciowy na ściany, podłogę czy dach umieszcze w opisie do projektu jedynie zapisu typu „płyta OSB”, bez określenia rodzaju płyty. Tymczasem na rynku są dostępne trzy rodzaje płyt OSB o różnym przeznaczeniu:
  OSB 1 – płyta uniwersalna, nie przenosząca żadnych obciążeń do stosowania we wnętrzach i w suchych pomieszczeniach
  OSB 2 – płyta przenosząca obciążenia, do stosowania w suchych warunkach
  OSB 3 – płyta przenosząca obciążenia, do stosowania w środowisku o umiarkowanej wilgotności
  Na poszycie stropów, ścian zewnętrznych, stropów i dachów powinno używać się jedynie płyty OSB 3, na poszycie ścian wewnętrznych działowych można stosować płytę OSB 2.
• paroizolacja w przegrodach wewnętrznych (bardziej poprawna nazwa to opóźniacz pary wodnej), w wielu projektach można znaleźć zapis, że na przegrody wewnętrzne, ściany wewnętrzne, stropy międzykondygnacyjne należy zastosować paroizolację. Tymczasem w budynku para wodna powinna rozprzestrzeniać się swobodnie po całym budynku. Ponadto brak różnicy ciśnień pomiędzy wewnętrznymi przegrodami nie spowoduje wyprowadzenia ze ściany wilgoci, powstałej z nie do końca wysuszonego drewna, z wilgoci użytkowej, itp. i może to doprowadzić do korozji biologicznej drewnianej konstrukcji. W przegrodach wewnętrznych – ścianach działowych, stropach międzykondygnacyjnych nie stosuje się folii paroizoalcyjnej (opóźniacza pary wodnej), oprócz pomieszczeń mokrych, np. łazienki, pralnie.
• nieprawidłowo podawana wartość współczynnika przenikania ciepła U, w większości projektach podawany jest współczynnik przenikania ciepła U jak dla przegrody jednorodnej (przez izolację cieplną), bez uwzględnienia mostków cieplnych, które tworzą elementy konstrukcji (słupki, nadproża, podciągi, itp.) Elementy konstrukcji tworzą mostki cieplne, które w zależności od grubości, rozstawu słupków i ilości nadproży mogą obniżyć izolacyjność przegrody nawet o 30%. Projektanci powinni obliczać i podawać w projekcie rzeczywistą wartość współczynnika przenikania ciepła przegród zewnętrznych z uwzględnieniem mostków cieplnych, czyli współczynnik przenikania ciepła przez przegrody niejednorodne.

Błędy na budowie domu szkieletowego drewnianego

• połączenie ściany zewnętrznej i fundamentów: powinno być szczelne, żeby nie powstał mostek termiczny oraz należy zadbać o ochronę styku ściana – fundamentprzed wilgocią, montując izolację przeciwwilociową poziomą
• niewłaściwy montaż ocieplenia: obecne wymagania dotyczące oszczędności energii i obniżenia emisji spalin do atmosfery narzucają większą grubość ocieplenia niż dawniej. Nie należy o tym zapominać i oszczędzać. Aby izolacja cieplna była skuteczna, musi mieć odpowiednią grubość, a między płytami nie mogą pozostać puste szczeliny. Ocieplenie najlepiej rozpocząć po osadzeniu stolarki okiennej i drzwiowej. Częstym błędem jest również zbyt głębokie osadzenie tarcz kołków w materiale termoizolacyjnym. Aby zapewnić jak najlepszą izolacyjność, kołki należy osadzać w gniazdach wyciętych w płytach materiału izolacyjnego, które później należy zaślepić krążkami wełny lub styropianu. Uniknie się w ten sposób punktowych mostków cieplnych.
• nieszczelny montaż stolarki okiennej: na obwodzie nieszczelnie zamontowanych okien i drzwi zewnętrznych będą powstawały mostki cieplne, którymi ciepło z wnętrza domu będzie migrowało na zewnątrz. Szczeliny pomiędzy ościeżnicą a konstrukcją ściany należy wypełnić nisko rozprężną pianą poliuretanową, nadmiar piany po stwardnieniu usunąć, następnie wokół ram należy od wewnątrz budynku nakleić specjalną taśmę paroizolacyjną a od zewnątrz taśmę wiatroizolacyjną. Przy montażu stolarki okiennej koniecznie stosujemy tzw. ciepły montaż okien.
• błędy dekarskie: nieszczelne obróbki blacharskie
• brak wiatroizolacji lub folia o złych parametrach: wiatroizolacja zapewnia szczelność powietrzną budynku oraz chroni także budynek przed wilgocią zawartą w powietrzu zewnętrznym, powinna być ułożona między sztywnym poszyciem ściany, np. na płycie OSB a izolacją cieplną zewnętrzną. Jej brak spowoduje m.in. wnikanie wilgoci zawartej w powietrzu zewnętrznym do wnętrza izolacji cieplnej i dalej w konstrukcję ściany. Zamiast folii wiatroizolacyjnej, taką samą funkcję spełniają także odpowiedniego rodzaju płyty konstrukcyjne, np. Fermacell lub Siniat Defentex (w tym przypadku na łączeniach płyt, ich stykach należy stosować odpowiednie kleje lub taśmy uszczelniające samoprzylepne).
• niesprawna wentylacja: stosowanie w budynku szkieletowym wentylacji grawitacyjnej nie zapewni prawidłowej wymiany powietrza i tym samym spowoduje niesprzyjające warunki użytkowania dla mieszkańców domu oraz sprzyjające warunki do rozwoju wszelkiego rodzaju pleśni i grzybów.

Jak uniknąć tych błędów i zminimalizować ryzyko ich wystąpienia ?

Najważniejszą zasadą jest to, żeby do budowy domu drewnianego, nie ważne, czy to będzie dom z bali, szkieletowy drewniany, dom z bali czy też w innej drewnianej technologii stosować pewne zasady, m.in.:

• należy wybrać sprawdzoną firmę, która posiada duże doświadczenie w budowie tego typu domów
• praktykuje i wykorzystuje w budowie dobre i sprawdzone standardy budowy tego typu domów
• korzysta z wiedzy technicznej projektantów i technologów, posiadających odpowiednie doświadczenie w projektowaniu domów drewnianych oraz mających nie tylko wiedzę teoretyczną ale także praktyczną w tej technologii
• stosuje sprawdzone i przeznaczone do tej technologii materiały, posiadające odpowiednie certyfikaty
• do produkcji i montażu domów zatrudnia pracowników z dużym doświadczeniem w budowie tego rodzaju domów
  Stosując się do tych kilku, prostych zasad, możemy być pewni, że nasz dom drewniany spełni nasze oczekiwania, unikniemy wielu problemów oraz że będziemy się nim cieszyli przez wiele lat użytkowania.

Podsumowanie

W ostatnich latach coraz więcej zwolenników zyskują domy w technologii drewnianej, które mają swój niepowtarzalny klimat i atmosferę.

Wbrew obiegowym i powszechnym opiniom, właściwie zaprojektowany i zbudowany dom w technologii szkieletowej drewnianej, jest trwały, bezpieczny i odporny na działanie warunków atmosferycznych – m.in. wiatrów i burz. Drewno wykorzystywane do budowy konstrukcji takich domów, jest odpowiednio obrobione mechanicznie, dzięki czemu spełnia wszelkie wymagania normowe i użytkowe. Nowoczesne domy drewniane są także wbrew pozorom odporne na działanie ognia.

Popularność domów drewnianych, czy to domów z bali czy też domów w technologii szkieletowej drewnianej w Polsce staje się coraz bardziej zauważalna. Zewnętrzny wygląd domu w technologii szkieletowej nie odbiegający od domu murowanego, krótki czas budowy, bardzo dobre właściwości termoizolacyjne to tylko niektóre z zalet tego typu domów. Domy drewniane to nie tylko domy ekologiczne ale także domy zdrowe dla ich użytkowników i energooszczędne.